امکان تشخيص ضربه مغزي توسط آزمايش خون حتي پس از يک هفته
ورزشکار بيشترين افرادي هستند که در معرض ضربه مغزي هستند، اما شايد به دليل شرايط کاري آنها تشخيص ضربه اي که به سر آنها در حين بازي وارد مي شود آسان باشد، زيرا در مسابقات و تمرين ها همواره دکترها حضور دارند. ولي براي افرادي که به هر دليل ضربه اي هرچند ضعيف به سر آنها وارد مي شود، چگونه مي توان تشخيص داد. بايد بدانيم که ضرباتي که به مغز وارد مي شوند هرچند خيلي خفيف، در طولاني مدت مي تواند يک تهديد براي سلامتي فرد باشد. در همين راستا، محققان يک روش جديد با آزمایش خون ابداء کرده اند، که می تواند این نوع از تکانهاي مغزی را تا هفت روز پس از حادثه نيز تشخيص دهد.
مسیر یک آزمون دقیق و قابل اعتماد براي تشخيص ضربه مغزی، همواره طولانی بوده است، هرچند که تعدادی راه حل های امیدوار کننده نيز براي تشخيص ضربات مغزي ابداء شده است، از آن جمله مي توان به استفاده از سيستم تجزیه و تحلیل صدای بيمار توسط دستگاه تشخيص و يا بررسي حرکات چشم بيمار نام برد.
با اين حال بسیاری از این روش ها براي تشخيص آسیب بلافاصله پس از حادثه کاربرد دارند و چون ضربه هاي سبک تر همیشه نشانه هایی مانند سرگیجه، استفراغ و تاری دید را همراه ندارند، عدم تشخيص ضربات وارده به سر بيماران ممکن است عوارضي چون سردرد، از دست دادن حافظه و افسردگی را به همراه داشته باشد.
اما محققان در بهداشت اورلاندو در حال حاضر یک آزمایش خون جديد ابداء کرده اند که مي تواند با تشخيص نشانگرهای زیستی، ضربه مغزی را تا هفت روز پس از وقوع حادثه نشان دهد. اين روش بر روي ۶۰۰ بیمار طي سه سال آزمايش شد و با تجزیه و تحلیل، خون اين افراد منجر به شناخت يک پروتئین به نام glial fibrillary acidic protein (GFAP) شد. سلول هاي گليان با احاطه سلول هاي عصبي در مغز زماني وارد خون مي شوند که آسيبي به سلول هاي مغزي وارد شده باشد. با اسکن کردن نمونه خون بيمار برای تعيين ميزان سطوح بالای GFAP و چک کردن آنها را در برابر اسکن، محققان قادر به تشخیص ميزان خفیف يا متوسط بودن ضایعات تروماتیک مغز با دقت ۹۷ درصد خواهند بود. علاوه بر این، محققان ادعا می کنند که اين روش مي تواند در بيماراني که نیاز به جراحی مغز و اعصاب دارند، درصد موفقيت عمل جراحي را نشان دهد.
این امر به دنبال تحقیقات مشابهي است که در سوئد انجام شد، در سال ۲۰۱۴، دانشمندان یک آزمایش خون براي تشخيص ضربات مغزی از طریق افزایش میزان یک نوع پروتئین خاص به نام عصب تاو انجام دادند. اين آزمایش مي توانست نشانگرهای زیستی را تا یک ساعت پس از آسیب تشخيص دهد، از اين روش مي توانستند برای تعیین شدت ضربه مغزی و در نتیجه وجود امکان بازگشت بايکن به بازي و يا ترک زمين بازي و انجام عمل جراحي استفاده مي شده است.
محققان بهداشت اورلاندو عنوان داشته اند روش ابداعي آنها حتي مي تواند ضربات جزئي مغزی رانيز تشخيص دهد، آنان ادعا می کنند که قابلیت اطمینان به آزمایش خون جدید تقریبا همتراز با سی تی اسکن است. اما از آنجا که سی تی اسکن پر هزینه است و دوز بالايي از اشعه x وارد بدن بيمار مي کند، اين روش علاوه بر دقت لازم مي تواند روش جايگزيني مناسبي براي تشخيص ضربات مغزي باشد براي پزشکان.
در یک مطالعه، محققان اثربخشی هر دو روش سی تی اسکن و آزمایش خون را مورد مقایسه قرار دادند. آنها پس از تجزیه و تحلیل ۱۵۲ کودک که ظرف شش ساعت پس از دریافت ضربات خفیف تا متوسط براي تشخيص آسیب مغزي به بيمارستان مراجعه کرده بودند، دریافتند که روش آزمایش خون توانسته با دقت ۹۴ درصد ميزان ضربات وارده را تشخیص دهد، در حالي که در سي تي اسکن اين ميزان کمتر بود.
لیندا پاپا، پژوهشگر در مرکز بهداشت اورلاندو مي گويد:”پزشکان واقعا می خواهند با به حداقل رساندن استفاده از CTS در بیماران، به ویژه کودکان، تا حد زیادی بيماران را از قرار گرفتن در برابر تابش و عوارض جانبی آن نجات دهند. خوشبختانه این آزمایش خون ساده به نظر می رسد توانسته همان اطلاعاتي که توسط سی تی اسکن بدست مي ايد را در اختيار پزشکان قرار دهد بدون هيچ عوارض جانبي ديگر.
اين پژوهش در مجله JAMA Neurology منتشر شده است.
منبع: Orlando Health