از تاريخچه سماور روسي، تا هنر اصيل ايراني
اولین سماورها در شهر اورال روسیه دیده شده، اما زادگاه اصلی آن را شهر تولا می دانند و البته طبق برخی اسناد تاریخی زادگاه اصلی سماور شهر «سوکسون» واقع در ناحیه «پرم» روسیه می باشد. در سال ۱۷۴۰ در کارخانه سوکسون ۱۶ عدد سماور مسی ساخته شده است. طبق اسنادی که در موزه سماور شهر تولا نیز به نمایش گذاشته شده اولین سماورهای این شهر در سال ۱۷۴۶ تولید شده و بعد از آن تولید سماور روسی در هر دو شهر «تولا» و «سوکسون» صورت می گرفته است.
روسها خود بر این امر اذعان دارند که سماورهای روسی در ایران از اقبال بیشتری برخوردار شدند و روایت های مختلفی نیز از سماورهای روسی که مهمان خانه ایرانی ها شده وجود دارد.
چندين روايت از نحوه ورود سماور هاي روسي به ايران وجود دارد، یکی از این روایتها می گوید: اولین بار سماور توسط ناصرالدین شاه قاجار به ایران برده شده، دیگری نیز مدعی است، دیپلمات های ایرانی که در سفارت روسيه کار مي کردند، ابتدا با سماور آشنا شدند و سپس آنرا با خود به ايران بردند. و آخرين روايت ورود سماور را در جریان جنگهای ایران و روسیه مي داند که توسط سربازان و قزاقهاي روسی که وارد ایران شده بودن امده است. البته بعدها نیز به واسطه کاروان های تجار روسي به این کشور فروخته شدند.
می گویند ورود نخستین سماور به تهران با صدارت میرزا تقی خان امیر کبیرمصادف بوده است. امیر کبیر که به خوبی از اوضاع نابسامان اقتصادی، ضعف صنعتی و کشاورزی ایران آگاه بود، عده ای آموزگار فرنگی را برای انتقال دانش فنی از کشورهای اروپایی به ایران دعوت نمود و برخی از صنعتگران را برای تحصیل علم و فن به روسیه و دیگر کشورهای اروپایی اعزام کرد. آن روزها که صنعت سماور سازی در روسیه از رونف خوبی برخوردار بود مورد توجه برخی صنعتگران ایرانی قرار می گیرد و به این ترتیب به ایران وارد می گردد.
از سوی دیگر گفته می شود، دربار کشور فرانسه، هدایایی را برای ناصرالدین شاه و صدر اعظمش امیرکبیر، فرستاد که شامل دو سماور روسی طلا و نقره، یکی برای شاه و دیگری برای امیرکبیر بود که با الکل گرم می شدند. امیرکبیر نیز همان سماور پیشکشی را به یکی از صنعتگران زبر دست اصفهانی سپرد تا این صنعت را توسعه دهد. در ابتدا سماور وسیله ای بود که تنها اعیان و درباریها امکان استفاده از آن را داشتند اما به مروز زمان فرهنگ نوشیدن چای در میان همه مردم مرسوم گردید و انواع سماورها تولید گردید، البته سماورهای لوکس و وارداتی از روسیه کماکان در خانه ثروتمندان یافت می شود.
سماوهای روسی در ایران عمومیت یافته و به تدریج از ایران به هندوستان و دیگر کشورها رفت. با گذشت زمان سماور از خانه های مردم روسیه جمع شد، اما در عوض صنعت سماورسازی تبدیل به یکی از قوی ترین و هنری ترین بخش های صنعت ایران درآمد. علاقه به سماوردرمیان برخی مصرف کنندگان به قدری زیاد است که حتی سماورهای طلا کاری و جواهرنشان به استادان سماور ساز سفارش مي دادند.
سماور در طرح ها و اندازه های مختلف از سماورهای سفری کوچک گرفته تا سماورهای بزرگ مجلسی و سماورهای تزئینی که در برخی مواقع بلندی آن به اندازه قامت یک انسان مي رسيد ساخته شده اند. امروزه سماور بخشی از شناسنامه فرهنگی، هنری و تاریخی ایرانیان بحساب می آید و حتی اشعاری به نام «سماوریه» نیز سروده شده است.
بزرگترین سماور جهان در استان لرستان واقع شده است و به نام « هیولای لرستانی» خوانده می شود، چندی پیش در یکی از منابع روسی آمده بود، روس ها تصمیم داشتند که آن را به موزه سماور تولا انتقال دهند، اما به دلایل نا معلومی این اتفاق رخ نداد.
منبع: اسپوتنيک
ممنون از مطلب مفیدتون کامل بود استفاده کردم