استفاده از ویروس زیکا برای درمان سرطان مغز
بیش از نیم قرن است که دانشمندان در تلاش برای مهار و درمان سرطان با استفاده از ویروس ها هستند. آخرین دست آورد هایی که در این زمینه حاصل شده است استفاده از ویروس نسبتا جدید Zika است که می تواند راهی جدید برای مبارزه با سرطان های کشنده مغز را ارائه دهد.
ویروسی که هدف آن کشف و کشتن سلول های سرطانی است، به عنوان ویروس آنکولیتیک شناخته می شود و در طول سال ها دانشمندان برای ساختن تعدادی از گونه های مختلف این ویروس ها که دارای چنین توانایی باشند تحقیقات گسترده ای انجام داده اند. بزرگترین چالشی که دانشمندان در این زمینه با آن مواجه هستند یافتن راه هایی برای دستکاری ویروس ها به نوعی که بتوانند از آنها بدون بروز مشکلات بیماری خود ویروس، برای سرکوب سرطان به صورت بالینی استفاده کرد.
تحقیقات در این زمینه در اواخر قرن بیستم به میزان قابل توجهی کاهش یافت؛ با آنکه فناوری در آن زمان قادر به ساختن ویروس های سفارشی بود، اما پیشرفت های ژنتیکی در طی چند دهه گذشته زمینه را برای ساختن ویروس های آنکولیتیک دوباره تقویت کرده است. اولین ویروس آنکولیتیک که برای درمان سرطان های سر و گردن بکار گرفته و تایید شد، کمی بیش از یک دهه پیش از ویروس هرپس سیمپلکس بدست آمد. از آن زمان به بعد، این زمینه با همکاری دوازده آزمایش مختلف بالینی ادامه یافت که در حال حاضر در این آزمایشگاه ها بر روی انواع دیگری از این ویروس ها برای درمان دیگر سرطان ها تحقیق می شود.
از آخرین دست دست آورد ها می توان به گروهی از محققان اشاره کرد که متوجه شدند از فعالیت ویروس زیکا میتوان به منظور جلوگیری از گلیوبلاستوما، یک نوع مرگبار از سرطان مغز می باشد استفاده کرد. ثابت شد که استفاده از ویروس زیکا می تواند به طور موثری این نوع سرطان مغزی را درمان کند، این در حالی است که حتی بعد از اینکه تومورهای بزرگ با جراحی برداشته شده و با شیمی درمانی درمان می شوند، جمعیت کوچکی از سلول های بنیادی گلوبوبلاستوما هنوز هم باقی می مانند که موجب بروز دوباره سرطان و سرایت به دیگر سلولو ها می کند.
سلول های بنیادی گلوبلاستوما شباهت متمایز کننده با سلول های نوروپروژنیت دارند؛ آنها سلول هایی هستند که به رشد مغز کمک می کنند. ویروس Zika، که در بزرگسالان ثابت شده نسبتا بی ضرر است، البته نه برای زنان باردار که بسیار خطرناک است، این سلول ها را هدف قرار می دهد و این سلول های عصبی را از بین می برد. این ویروس می تواند یک جنین را آلوده کند، مغز در حال رشد آن را از بین ببرد و منجر به نقص مادرزادی و آسیب مغزی شود.
محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس و دانشکده پزشکی سان دیگو دانشگاه کالیفرنیا دریافتند که ویروس زیکا می تواند به طور خاص با هدف قرار دادن و کشتن این سلول های بنیادی سرطان را از بین ببرد در حالی که هیچ آسیبی به سلول های مغزی سالم وارد نمی کند.
پس از آزمایش موفقیت آمیز ویروس بر روی سلول های سرطانی در محیط آزمایشگاهی، محققان آزمایشهای بالینی را انجام دادند. دو هفته بعد از اینکه ویروس به طور مستقیم به تومورهای مغز موش تزریق شد، تومورها به طور قابل توجهی کاهش یافتند.
نیازی به گفتن نیست که این تحقیق هنوز در مراحل اولیه است. و مشخص نیست که چگونه ویروس در هنگام ورود به تومور مغزی در یک انسان عمل می کند، و باید برای هر گونه درمان مبتنی بر زیکا به طور ناگزیر آزمایش های گسترده ای را برای ارزیابی ایمنی انجام داد.
این تحقیق در مجله پزشکی تجربی منتشر شده است.